ขั้นตอน การทำพิธีรดน้ำสังข์ งานแต่งงานแบบไทยแท้ๆ
เมื่อคู่บ่าวสาวสวมมงคลฝาแฝด และนั่งพนมมือคู่กัน ในที่จัดไว้แล้ว จะมีคนคอยตักน้ำพระพุทธมนต์ เติมในสังข์เพื่อส่งให้กับ ผู้ที่จะรดน้ำอวยพร โดยเริ่มจาก พ่อแม่ของคู่บ่าวสาว หรือญาติผู้ใหญ่ ไปตามลำดับ นิยม รดใส่มือให้กับเจ้าสาวก่อน แล้วจึงรดให้เจ้าบ่าว ขณะหลั่งน้ำสังข์ ก็กล่าวอวยชัยให้พร ให้คู่บ่าวสาว ประสบความสุข ความเจริญ อยู่ด้วยกันจนแก่เฒ่าถือไม้เท้ายอดทองกระบองยอดเพชร มีลูกเต็มบ้าน มีหลานเต็มเมือง
ขณะทำการรดน้ำสังข์ พระสงฆ์จะสวดชยันโต เพื่อความเป็นสิริมงลแก่คู่บ่าวสาว แต่ในสมัยปัจจุบันนิยมทำ พิธีรดน้ำ ในตอนเย็น ก่อนเวลากินเลี้ยงฉลอง ซึ่งมักจะจัดตามโรงแรม หรือหอประชุม หากจะให้มีพระสวดชยันโต ในเวลารดน้ำก็ต้องนิมนต์มาด้วย
มีเคล็ดลาง เกี่ยวกับ พิธีรดน้ำ อันหนึ่ง คือเมื่อเสร็จพิธีรดน้ำแล้ว หากฝ่ายใดลุกขึ้นยืนขึ้นก่อน จะเป็นผู้ที่ อยู่เหนือ คู่ครองของตน เช่น หากชายลุกขึ้นก่อนภรรยาจะกลัว หรือถ้าฝ่ายหญิงลุกขึ้นยืน ก่อนสามีจะเกรงกลัว อยู่ในโอวาท อะไรทำนองนี้ หากยึดถือมากเกินไป เวลารดน้ำเสร็จต่างก็รีบผลุนผลัน ลุกขึ้นคงไม่ดีแน่ แต่ควรช่วยกัน ประคับประคองลุกขึ้นพร้อมกัน จะเกิดภาพที่น่าประทับใจมากกว่า
การแต่งงานในสมัยโบราณ ไม่มีพิธีรดน้ำสังข์ แต่จะใช้พิธีซัดน้ำ พระสงฆ์จะเป็นผู้ทำพิธี โดยตักน้ำมนต์ ในบาตร ซัดสาดใส่คู่บ่าวสาว บรรดาเพื่อนของเจ้าบ่าวเจ้าสาวซึ่งมีอยู่หลายคู่ จะแกล้งนั่งห้อมล้อม ให้คู่บ่าวสาว นั่งเบียด ชิดกัน การซัดน้ำนี้บางทีซัดจนเปียกปอนต้องเปลี่ยนชุดหลังจากเสร็จพิธี
ในหนังสือวรรณคดีไทย เสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน ขององค์การค้าคุรุสภา (พ.ศ.๒๕๐๕) ได้กล่าวถึง พิธีซัดน้ำใน งานแต่ง ระหว่างพระไวยกับนางศรีมาลา ไว้ในหน้า ๗๓๒-๗๓๓ ดังนี้
คราวนั้นพระพิจิตรบุษบา ตะวันบ่ายได้เวลาหาช้าไม่
บอกเพื่อนสาวที่หาเอามาไว้ ได้สิบคนถ้วนล้วนสำอาง
ให้อาบน้ำทาแป้งแต่งกาย นุ่งลายห่มแพรสีต่างต่าง
ศรีมาลาผัดหน้าเป็นนวลปราง นุ่งลายนอกอย่างห่มสีจันทร์
จัดแจงผู้ใหญ่ให้เดินหน้า พวกเพื่อนสาวตามมาเป็นหลั่นหลั่น
เอาหนามส้มเสียดผ้ามาคนละอัน สำหรับได้ป้องกันเจ้าหนุ่มกวน
หุ้มห่อกันออกนอกเคหา หอมผ้ากลิ่นอบตรลบหวน
ศรีมาลาเดินกลางอย่างกระบวน แต่ละหน้าหน้านวลดังนางใน
ครั้งถึงน้อมนั่งฟังพระธรรม พระสดำจับมงคลคู่ใส่
สายสิญจน์โยงศรีมาลามาพระไวย พอฆ้องใหญ่หึ่งดังตั้งชยันโต
หนุ่มสาวเคียงคั่งเข้านั่งอัด พระสงฆ์เปิดตาลปัตรซัดน้ำโร่
ปรำลงข้างสีก้าห้าหกโอ ท่านยายโพสาวนำน้ำเข้าตา
อึดอัดยัดเยียดเบียดกันกลม เอาหนามส้มแทงท้องร้อยอุยหน่า
ที่ไม่ถูกเท้ายันดันเข้ามา ท่านยายสาออกมานั่งบังกันไว้
มหาเล็กโลนโลกโดนกระแทก โอยพ่อขี้จะแตกไม่ทนได้
ท่านยายสาเต็มทีลุกหนีไป จนพระไวยศรีมาลามาชิดกัน
ท่านขรัวหัวร่อซัดต่อไป พวกผู้ใหญ่หนาวครางจนคางสั่น
อย่าเติมน้ำอีกเลยเฮ้ยตาจัน เต็มที่เท่านั้นเถิดเจ้าคุณ ฯ
เป็นการแกล้งกันระหว่าง เพื่อนของบ่าวสาว เพื่อให้เจ้าบ่าวเจ้าสาว ได้มีโอกาสได้นั่งใกล้ชิดกัน ตอนที่ พลายแก้ว แต่งงาน กับนางพิมพิลาไลย ก็มีพิธีซัดน้ำเช่นกัน
พิธีมงคลสมรส( งานแต่งงาน ) และบทความเกี่ยวเนื่อง
- การสู่ขอในงานแต่งงานแบบไทยๆ
- พิธีการสู่ขอขั้นตอนและพิธีการ
- พิธีการสู่ขอในวรรณคดีไทย
- ผูกดวง ดวงสมพงศ์กัน และทางออก ในงานแต่งงาน การสู่ขอในวรรณคดีไทย ( ต่อ )
- การแจ้งข่าวผลการสู่ขอ
- การปลูกเรือนหอ
- พิธีหมั้น
- การยกขันหมากหมั้น
- การนับสินสอดของหมั้น
- ฤกษ์ยามเกี่ยวกับการแต่งงาน
- ฤกษ์วันแต่ง
- พิธียกขันหมาก
- การจัดขันหมากเอกและขันหมากโท
- การขุดต้นกล้วย ต้นอ้อย สำหรับให้คู่บ่าวสาว ใช้ปลูกร่วมกัน
- ขนมในขบวนขันหมาก
- ผลไม้ในขบวนขันหมาก
- การเคลื่อนขบวนขันหมาก
- การจัดขบวนขันหมาก
- ของที่อยู่ในขันหมากโท
- เริ่มเคลื่อนขบวนขันหมาก
- พานรับขันหมาก
- การปิดประตูขันหมาก
- ถอดรองเท้าเรียกค่าไถ่
- การตรวจนับขันหมาก
- การไหว้ผี
- พิธีรับไหว้
- พิธีร่วมทำบุญตักบาตรของคู่บ่าวสาว
- พิธีรดน้ำสังข์ พิธีเจิม
- ความเป็นมาของหอยสังข์ที่นำมาใช้นำพิธีการแต่งงาน
- ขั้นตอนในการทำพิธีรดน้ำี์สังข์
- การกินเลี้ยงฉลองพิธีมงคลสมรส
- พิธีปูที่นอนและส่งตัวเจ้าสาว
- การส่งตัวเจ้าสาวไทย
- การนอนเฝ้าหอในงานแต่งงานแบบไทย
- หลักการครองเรือนแบบไทย น่ารู้
- สรุปขั้นตอนที่สำคัญในพิธี งานแต่งงานแบบไทยๆ
- งานแต่งงาน คนไทย คนดัง ในปัจจุบัน
- ชุดแต่งงานและพิธีการ ในงานแต่งงานของเจ้าหญิงประเทศต่างๆ และคนดังทั่วโลก
แหล่งอ้างอิง: จากหนังสือ : ประเพณี พิธีมงคล วันสำคํญของไทย ของ คุณกิติ ธนิกุล
